REKLAM KURULU’NUN YAPAY ZEKA İLE OLUŞTURULAN REKLAMLARA İLİŞKİN KARARLARI HAKKINDA BİLGİ NOTU

 

Hayatın her alanında aktif olarak kullanılan yapay zekâ teknolojisi, reklamcılık faaliyetlerinde de önemli bir unsur haline gelmiştir. Özellikle son zamanlarda yapay zekâ arama motorlarının popülerliği nedeniyle bu tarz teknolojik unsurlar, reklam sektöründe güçlü bir pazarlama stratejisi olarak yaygınlık göstermeye başlamıştır. T.C Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu’nun 12.09.2023 tarihli 337 sayılı toplantısında 120 reklam incelenmiş ve ilk defa reklamlarda yapay zekâ kullanımı bakımından inceleme yapılarak hukuka ve mevzuata aykırı oldukları tespit edilen üç reklama durdurma cezası verilmiştir. İşbu reklamlara ilişkin kararlar aşağıda özetlenmiştir. 

 

• 2023/6170 sayılı karar uyarınca;

Linkedin’deki reklam ve tanıtımlarda "ChatGPT’ye göre de Türkiye’nin en büyük moda perakende markası XXX" şeklinde ifadelere yer verildiğinin görüldüğü ancak ilgili reklamda, reklamda yer alan ifadeleri doğrular nitelikte olan araştırma sonuçlarına yer verilmediği, ayrıca ChatGPT'ye "Emin misin?" sorusu sorulduğunda "Özür dilerim son verilerim 2021 yılına kadar olduğu için mevcut durumu tam olarak bilemiyorum. 2021 yılında XXX, Türkiye'nin en büyük moda perakendecilerinden biriydi. Ancak, moda sektöründe rekabetin hızlı bir şekilde değiştiği bir alan olduğunu unutmamak önemlidir. Dolayısıyla en güncel bilgilere ulaşmak için güncel kaynaklardan doğrulama yapmanızı öneririm." şeklinde bir cevap verildiği, böylece uygulamanın verdiği cevapların güncellik ve kesinlik taşımadığı dolayısıyla rakip ürün veya firmalara göre üstünlük algısı içeren ifadelere yer verilen söz konusu tanıtımların tüketicileri yanıltıcı nitelikte olduğu değerlendirilmiş ve Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5-b, 7/5-g, 8/1-a, 8/1-b, 8/1-ç, 8/1-d, 8/1-e, 8/1-f, 8/1-ı, 9/1, 9/2, 9/3, 9/4, 9/5 ve 32 nci maddeleri, - 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 61 inci maddesi’ne aykırılık teşkil ettiği tespit edilmiş ve reklam veren XXX şirketi hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63 üncü ve 77/12 nci maddeleri uyarınca anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.

 

• 2023/6171 sayılı karar uyarınca;

İnstagram’daki reklamda “ChatGPT'ye sorduk, tek doğru cevap aldık! Dünyanın her noktasına hızlı, güvenli ve uygun maliyetli tüm lojistik işlemleriniz için siz de hemen YYY ile tanışın.” şeklinde ifadelere yer verildiğinin görüldüğü ancak reklamda yer alan ifadeleri doğrular nitelikte olan araştırma sonuçlarına yer verilmediği, ayrıca ChatGPT isimli yapay zekâ programına "Dünyanın her noktasına hızlı, güvenilir ve uygun maliyetli lojistik hizmeti sağlayan firmanın adı nedir?" sorusu sorulduğunda "Dünyanın her noktasına hızlı, güvenli ve uygun maliyetli lojistik hizmeti sağlayan birçok firma bulunmaktadır. Bu nedenle, belirli bir firmanın adını belirtmek zordur. DHL, UPS, FedEx, TNT, Maersk, DB Schenker gibi büyük lojistik şirketleri, küresel çapta yaygın olarak bilinen ve geniş hizmet ağlarına sahip firmalardır. Ancak, hızlı, güvenli ve uygun maliyetli lojistik hizmeti sağlayan firmaların sayısı oldukça fazladır ve piyasada sürekli değişiklikler olabilir. Bu nedenle, en güncel ve en uygun firmanın adını öğrenmek için yerel ve uluslararası lojistik hizmet sağlayıcılarının web sitelerini veya kaynaklarını araştırmanızı tavsiye ederim." şeklinde bir cevap verildiği, uygulamanın verdiği cevapların güncellik ve kesinlik taşımadığı dolayısıyla rakip ürün veya firmalara göre üstünlük algısı içeren ifadelere yer verilen ve nesnel araştırma sonuçlarına dayanmayan söz konusu tanıtımların tüketicileri yanıltıcı nitelikte olduğu değerlendirilmiş ve - Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5-b, 7/5-g, 8/1-a, 8/1-b, 8/1-ç, 8/1-d, 8/1-e, 8/1-f, 8/1-ı, 9/1, 9/2, 9/3, 9/4, 9/5 ve 32 nci maddeleri, - 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 61 inci maddesi’ne aykırılıktan reklam veren YYY şirketi hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63 üncü ve 77/12 nci maddeleri uyarınca anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.

 

• 2023/6172 sayılı karar uyarınca;

Linkedin’de yer alan reklam ve tanıtımlarda “Yapay zekâya dayalı en popüler sohbet robotu olan ChatGPT'ye göre "Türkiye'nin en ikonik özel televizyon kanalı AAA!” şeklinde ifadelere yer verildiğinin görüldüğü ancak reklamda yer alan ifadeleri doğrular nitelikte olan araştırma sonuçlarına yer verilmediği, ayrıca başka bir tarihte ChatGPT'ye "Türkiye'nin en ikonik özel televizyon kanalı hangisidir?" sorusu sorulduğunda "Türkiye'nin televizyon kanalları arasında en ikonik özel televizyon kanalı olarak pek çok farklı görüş bulunabilir" şeklinde kesinlik içermeyen cevapların verilebildiği dolayısıyla söz konusu tanıtımların tüketicileri yanıltıcı nitelikte olduğu değerlendirilmiş ve Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5-b, 7/5-g, 8/1-a, 8/1-b, 8/1-ç, 8/1-d, 8/1-e, 8/1-f, 8/1-ı, 9/1, 9/2, 9/3, 9/4, 9/5 ve 32 nci maddeleri, - 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 61 inci maddesi’ne aykırılık teşkil ettiği sebebiyle reklam veren AAA şirketi hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63 üncü ve 77/12 nci maddeleri uyarınca anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.

16.10.2023