30 Aralık 2024 tarihli ve 32768 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 330) (Tebliğ) uyarınca 23/10/2014 tarihli ve 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre aracı hizmet sağlayıcılarının ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, mezkûr Kanun kapsamındaki faaliyetleri dolayısıyla hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yaptıkları ödemeler üzerinden 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesi ile 5520 sayılı Kanunun 15 ve 30 uncu maddeleri uyarınca gelir ve kurumlar vergilerine mahsuben tevkifat yapılacaktır. Tevkifat oranı, 21/12/2024 tarihli ve 9284 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile %1 olarak belirlenmiştir.
Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları, elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yaptıkları ödemeler üzerinden vergi tevkifatı yapmak ve 193 sayılı Kanunun 98 ve 119 uncu maddelerindeki esaslar çerçevesinde beyan edip ödemekle yükümlüdür.
Bu kapsamda bir ay içinde yapılan ödemeler ve bu ödemeler üzerinden yapılan tevkifat tutarları, muhtasar ve prim hizmet beyannamesi eki “tevkifata tabi ödemelere ait bildirim (ücret ve ücret sayılan ödemeler hariç)” tablosu ile tevkifat yapılan toplam mükellef sayısı, toplam tevkifat matrahı ve yapılan toplam tevkifat tutarı bilgisini içerecek şekilde bildirilecektir.
Diğer taraftan, tevkifat yapılan her bir mükellefe ilişkin bilgiler, Gelir İdaresi Başkanlığının Bilgi Transfer Sistemi (BTRANS) üzerinden yayımlanan veri format ve standardı ile bu Sistem üzerinden aylık olarak ilgili muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verildiği ayın sonuna kadar Gelir İdaresi Başkanlığına bildirilecektir.
Bu Tebliğ 01/01/2025 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.
- Tevkifat Uygulaması
Tebliğin 5. Maddesi uyarınca, tevkifat matrahını;
a) Elektronik ticaret hizmet sağlayıcı tarafından gerçekleştirilen mal satışı ve hizmet ifalarına ilişkin katma değer vergisi hariç ürün satış ve hizmet bedeli ile
b) Elektronik ticaret hizmet sağlayıcı ödül ve prim gibi adlar altında sağlanan menfaatler
oluşturacaktır. Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları tarafından yapılacak bu ödemeler gayrisafi tutarı üzerinden, 193 sayılı Kanunu’nun 96 ncı maddesi kapsamında tevkifat yapılacaktır. Katma değer vergisi tevkifat matrahına dahil edilmeyecektir.
Komisyon ücreti, kargo bedeli, hizmet bedeli, banka komisyon ücretleri gibi adlarla yansıtılan bedeller, mal veya hizmet bedeli olarak tahsil edilen tutardan düşülerek, satıcıya ödenmesi tevkifat matrahını etkilemeyecek olup, mal ve hizmet bedelinin katma değer vergisi hariç tutarı üzerinden tevkifat yapılacaktır.
Tebliğ’de yer alan bir örnek üzerinden gidilecek olursa;
Hazır giyim sektöründe faaliyette bulunan hizmet sağlayıcı (A) Ltd. Şti. elektronik ticaret pazar yerinde mal ve hizmetlerinin teminine ve sipariş verilmesine yönelik elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı (B) A.Ş. ile sözleşme yapmıştır. Sözleşmede, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı (B) A.Ş. tarafından tasarrufuna geçen ürün bedellerinin toplamı üzerinden (KDV dahil) %5 oranında komisyon ücreti tahsil edildikten sonra kalan tutarın hizmet sağlayıcı (A) Ltd. Şti.’ne aktarılacağı yönünde hüküm bulunmaktadır.
(A) Ltd. Şti., (B) A.Ş. aracılığıyla elektronik ticaret pazar yerinde muhtelif müşterilere 2025 yılı Şubat ayında (400.000+40.000 KDV=) 440.000 TL tutarında giyim eşyası satışı yapmış ve satışa ilişkin tahsilatlar elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıB) A.Ş. aracılığıyla gerçekleştirilmiştir.
Sözleşme kapsamında elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı (B) A.Ş.’nin tahsil edeceği komisyon ücretini, (A) Ltd. Şti.’ne yapacağı ödemeden mahsup etmesi tevkifat matrahını etkilemeyecektir.
Bu durumda tevkif edilecek vergi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
(B) A.Ş., bu şekilde hesaplanan tevkifat matrahı üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca tevkif ettiği vergiyi, tevkifatın gerçekleştiği aya ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 193 sayılı Kanunun 98 ve 119 uncu maddelerindeki esaslar çerçevesinde bağlı olduğu vergi dairesine beyan edip ödeyecektir.
- Ürün ve Bedelin İade Edilmesi Durumu
Aynı vergilendirme dönemi içinde, tevkif edilen verginin vergi dairesine beyan edilmesinden önce ürünün ve bedelinin iade edilmiş olması durumunda ise Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları tarafından kayıtlarda gerekli düzeltme işlemi yapılacaktır. Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları tarafından tevkif edilen vergi, vergi dairesine beyan edildikten sonra ürünün ve bedelin iade edilmesi durumunda ise Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları kayıtlarında ve muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde düzeltme yapılmayacaktır. Bu durumda tevkif edilen verginin iadesi Elektronik ticaret hizmet sağlayıcıları mükellef tarafından verilen yıllık gelir/kurumlar vergisi ya da geçici vergi beyannameleri üzerinden hesaplanan gelir/kurumlar vergisinden mahsup edilecektir.
Tebliğ’de yer alan örnek üzerinden gidilecek olursa;
Küçük ev aletlerinin alım satımı faaliyetinde bulunan (G) Ltd. Şti., elektronik ticaret pazar yerinde mal ve hizmetlerinin teminine ve sipariş verilmesine yönelik elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı (H) A.Ş. ile sözleşme yapmıştır.
Yapılan sözleşmede, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı (H) A.Ş. tarafından her bir sipariş bedeli (KDV dahil) üzerinden %3 oranında komisyon ücreti alınacağı, elektronik ticaret hizmet sağlayıcı olan (G) Ltd. Şti.’ne haftada bir kez olmak üzere Perşembe günleri ödeme yapılacağı, komisyon bedelinin ödenecek tutardan mahsup edileceği, müşterinin ürünü iade etmesi durumunda iade bedelinin elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı tarafından müşteriye ödeneceği ve iade bedelinin elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının ödemelerinden mahsup edileceği, yönünde hükümler bulunmaktadır.
Elektronik ticaret pazar yerinde 10/2/2025 tarihinde satışı gerçekleştirilen tost makinesi, müşteriye 11/2/2025 tarihinde teslim edilmiştir. Ürün bedeli, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı (H) A.Ş. tarafından düzenleme kapsamında tevkifat yapıldıktan ve hesaplanan komisyon ücreti (KDV dahil) düşüldükten sonra 13/2/2025 tarihinde (G) Ltd. Şti.’ne aktarılmıştır. Müşteri, ürünü 18/2/2025 tarihinde iade etmiştir.
Ödeme ve tevkifat Şubat 2025 vergilendirme döneminde gerçekleşmiş ve tevkif edilen vergi henüz vergi dairesine beyan edilmemiştir.
Bu durumda, tevkif edilen vergi, muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile vergi dairesine beyan edilmeden önce ürünün ve bedelinin iade edilmiş olması nedeniyle gerekli düzeltme işlemi (H) A.Ş.’nin kayıtlarında yapılabilecektir.
Söz konusu iade işleminin, tevkif edilen vergi beyan edildikten sonra yapılmış olması durumunda ise (H) A.Ş. tarafından herhangi bir işlem yapılmayacak, ödenen bu vergi, (G) Ltd. Şti. tarafından geçici ve kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilecektir.
- Tevkifat Kapsamında Olmayan Ödemeler
- Ticari, zirai ve mesleki faaliyeti nedeniyle vergi mükellefiyeti bulunmayan (ikinci el ürün satışı yapan kişiler) satıcılara, 193 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendi kapsamında vergiden muaf esnafa, ticari kazancı basit usulde tespit edilen mükellefler ile 193 sayılı Kanunun mükerrer 20/B maddesi kapsamında faaliyette bulunan mükelleflere, istisnaya konu faaliyetleri nedeniyle yapılan ödemeler üzerinden tevkifat yapılmayacaktır. Aracı Hizmet Sağlayıcı, bu kapsama giren satıcıların vergi mükellefiyetinin bulunmadığı/ vergiden muaf esnaf kapsamında olduğu/ kazançlarının basit usulde tespit edildiği/193 sayılı Kanunun mükerrer 20/B maddesi kapsamında vergilendirildiği yönünde kendilerine sunulan belgeleri (mükellefiyet durumunu gösterir belge, Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi, 193 sayılı Kanunun mükerrer 20/B maddesi kapsamında verilmiş istisna belgesi esas alarak işlem yapacak ve bu şahıslara yapılan ödemeler üzerinden tevkifat yapmayacaktır. Mükellefiyet durumlarının Gelir İdaresi Başkanlığı sistemlerinden sorgulanabilmesi durumunda mükelleflerden ayrıca bilgi ve belge istenilmeyecektir.
3.2. Ticari, zirai ve mesleki faaliyeti nedeniyle vergi mükellefiyeti bulunmakla birlikte mükelleflerin bu faaliyetleri ile ilgili olmayan zati giyim ve ev eşyası gibi satışlarına ilişkin ödemeler üzerinden tevkifat yapılmayacaktır.
3.3. Ödeme yapılan satıcıların mükellefiyet durumlarının ve yapılan ödemenin tevkifat kapsamında olup olmadığının kesin olarak tespit edilememesi halinde, yapılan ödemelerden tevkifat yapılacak ve tevkif edilen vergi dairesine beyan edilerek ödenecektir. Bu durumda, tevkifat yapılan satıcının, tevkifat yapılmayacak mükellefler kapsamında olduğunu veya tevkifat yapılan ödemenin tevkifat kapsamında olmadığını belirten bir dilekçe ile vergi dairesine başvurması mümkün olup, gerekli kontroller yapılmak suretiyle tevkif edilerek vergi dairesine ödenen vergiler, yersiz ödenen vergiler kapsamında iadeye konu edilebilecektir.
Aracı hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, bu maddede belirtilen kişilere yaptıkları ödemelere ilişkin bilgiler, BTRANS üzerinden yayınlanan veri format ve standardı ile bu Sistem üzerinden aylık olarak ilgili muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verildiği ayın sonuna kadar Gelir İdaresi Başkanlığına bildirilecektir.
Ancak, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı (S) A.Ş. tarafından, sözleşme sırasında mükellefiyet kaydı bulunmayan (I)’ya yaptığı ödemeye ilişkin bilgileri, BTRANS üzerinden yayımlanan veri format ve standardı ile bu Sistem üzerinden ilgili muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verildiği ayın sonuna kadar Gelir İdaresi Başkanlığına bildirilecektir.
Tebliğ’de yer alan örnek üzerinden gidilecek olursa;
Ticari, zirai ve mesleki kazancı yönünden mükellefiyet kaydı bulunmayan (I), kendi evinde var olan koltuk takımını satmak üzere ikinci el eşyaların alım satımına aracılık eden elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı (S) A.Ş.’nin sunduğu elektronik ticaret ortamında üyelik oluşturmuş, vergi mükellefiyetinin bulunmadığına yönelik belge ibraz ederek söz konusu ticaret ortamında ikinci el koltuk takımını satmış ve satışa ilişkin ödeme elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı aracılığıyla tahsil edilmiştir.
Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı (S) A.Ş., anlaşılan sürede (I)’nin banka hesabına komisyon bedeli düşüldükten sonra kalan tutarı aktarmıştır. Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı (S) A.Ş., (I)’ya aktarmış olduğu bu tutar üzerinden (I)’nın vergi mükellefi olmaması nedeniyle 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (19) numaralı bendi kapsamında tevkifat yapmayacaktır.
Diğer taraftan, (I)’nın ticari, zirai ve mesleki kazancı yönünden mükellefiyet kaydı bulunduğu durumda da evinde var olan koltuk takımının ikinci el eşya olarak satılması nedeniyle, satış işlemi ticari, zirai ve mesleki kazançlarıyla ilgili olmadığından, (I)’ya yapılan ödemeden tevkifat yapılmayacaktır.
3.4. Ayrıca ödemelerin hizmet sağlayıcıları veya elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına ait EFT-POS özellikli yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanılarak veya nakit olarak kapıda ödeme seçeneği ile gerçekleştirildiği durumlarda, bu ödemeler üzerinden aracı hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının tevkifat yapma yükümlülüğü olmayacaktır. Aracı hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıları, ödemeye aracılık yapmamasına rağmen bu fıkra kapsamındaki kişilerin mal ve hizmet satışına ilişkin bilgileri, BTRANS üzerinden yayımlanan veri format ve standardı ile bu Sistem üzerinden aylık olarak ilgili muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verildiği ayın sonuna kadar Gelir İdaresi Başkanlığına bildirecektir.
Tebliğ’de yer alan örnek üzerinden gidilecek olursa;
Market işletmeciliği faaliyetinde bulunan elektronik ticaret hizmet sağlayıcı (L) Ltd. Şti., elektronik ticaret ortamında ürün siparişi hizmeti sunan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı (M) A.Ş.’nin elektronik ticaret pazar yeri üzerinden sipariş alarak ürün satışı gerçekleştirmekte ve kapıda ödeme seçeneğiyle yapılan satışlarda kendisine ait EFT-POS özellikli yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanmaktadır.
(M) A.Ş.’nin kapıda ödeme seçeneğiyle aldığı sipariş için (L) Ltd. Şti.’nin kendisine ait EFT-POS özellikli yeni nesil ödeme kaydedici cihaz ile tahsil ettiği ürün bedelleri üzerinden (M) A.Ş. tarafından 5520 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca tevkifat yapılması söz konusu olmayacaktır.
Ancak, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı (M) A.Ş., (L) Ltd. Şti.’nin mal ve hizmet satışına ilişkin bilgileri, BTRANS üzerinden yayınlanan veri format ve standardı ile bu Sistem üzerinden ilgili muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verildiği ayın sonuna kadar Gelir İdaresi Başkanlığına bildirecektir.
- Tevkif Edilen Vergilerin Mahsubu ve İadesi
Tevkif edilen vergiler, elektronik ticaret hizmet sağlayıcı ve hizmet sağlayıcı mükellef tarafından geçici vergi ve yıllık gelir/kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan gelir/kurumlar vergisinden mahsup edilebilecek ve varsa yıllık beyannamelerde mahsup edilemeyen tutarlar, 252 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer alan düzenlemeler kapsamında iadeye konu edilebilecektir.
Ticari kazanç yönünden gelirin elde edilmesi tahakkuk ve dönemsellik esasına bağlı olduğundan elde edilen mal ve hizmet gelirlerinin kazanca dahil edilmesi gereken dönemler ile tevkifat dönemleri arasında farklılıklar oluşması halinde söz konusu tevkifatların kazancın dahil edildiği geçici ve yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde mahsup edilmesi gerekmektedir.
İlgili geçici vergi döneminde mahsuba konu edilemeyen tevkifat tutarlarının, aynı yıl içerisinde izleyen geçici vergi dönemlerinde mahsup edilmesi mümkündür.
Tebliğ’de yer alan örnek üzerinden gidilecek olursa;
Tekstil ürünleri üretim ve satış faaliyetinde bulunan hizmet sağlayıcı (P) A.Ş., elektronik ticaret pazar yerinde mal ve hizmetlerinin teminine ve sipariş verilmesine yönelik elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı (R) A.Ş. ile sözleşme yapmıştır.
2025 yılı Aralık ayında yapılan satışlara ilişkin ödemelerin (P) A.Ş.’ye 10/1/2026 tarihinde yapılması durumunda, tevkifatın Ocak ayında yapılması ve bu aya ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir. Ancak, (P) A.Ş.’nin Aralık ayına ilişkin satış hasılatının 2025 yılı kurum kazancına dahil edilmesi gerektiğinden, bu hasılata ilişkin tevkifat tutarı, 2025 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle ödenmesi gereken vergiden mahsup edilecektir.
2.1.2024
