Pişmanlık Yönetmeliği Bilgi Notu

Rekabet Kurumu’nun Pişmanlık Yönetmeliği’nde 15 Yıla Yakın Uygulamanın Işığında  Kapsamlı Değişiklikler Gerçekleştirildi

16 Aralık 2023 tarihli resmi gazetede^[1] yayımlanarak yürürlüğe giren Kartelleri̇n Ortaya Çıkarılması Amacıyla Akti̇f İşbi̇rli̇ği̇ Yapılmasına Dai̇r Yönetmeli̇k (“Yeni Pişmanlık Yönetmeliği” veya “Yönetmelik”) ile 15.02.2009’den itibaren uygulanmakta olan yönetmelik^[2] (“Eski Pişmanlık Yönetmeliği”) arada geçen 15 yıla yakın süre içerisinde Kurum tarafından edinilen uygulama deneyimi, karşılaşılan kimi hukuki boşluklar ve emsal diğer rekabet otoritelerinin pişmanlık düzenlemeleri çerçevesinde değiştirilerek güncellenmiştir.

Hatırlatmak gerekirse, 28 Eylül 2023 tarihinde Rekabet Kurumu tarafından Rekabet Kurulu’nun aynı gün ve 23-46/884 sayılı kararı gereğince yönetmeliğin taslak versiyonu (“Taslak Yönetmelik”) kamuoyu görüşüne sunulmuş ve ilgililerin 9 Ekim 2023 tarihine kadar görüş, öneri ve değerlendirmelerini Kurum’a iletebilecekleri duyurulmuştu.^[3] Yeni Pişmanlık Yönetmeliği ile gerçekleştirilen değişiklikler açıklanmadan evvel, Taslak Yönetmelik ile Yeni Pişmanlık Yönetmeliği’nin büyük oranda örtüşmekte olduğu söylenebilecektir.^[4]

Bu ön açıklamalarımız ardından, Yeni Pişmanlık Yönetmeliği ile gerçekleştirilen önemli değişikliklere aşağıda yer vermekteyiz.

Yeni Pişmanlık Yönetmeliği İle Gerçekleştirilen Önemli Değişiklikler

“Kartel kolaylaştırıcısı” Tanımı
Zincir marketler ve tedarikçilerin bilgi değişimleri ve fiyatlama davranışlarının detaylıca incelenmiş olduğu Perakende I (28.10.2021, 21-53/747-360) ve Perakende II (15.12.2022, 22-55/863-357) kararları başta olmak üzere, son yıllarda topla-dağıt (hub&spoke) türü rekabete aykırı anlaşmalar Kurum tarafından öncelikli olarak incelenen konu başlıklarından birini teşkil etmektedir.^[5] Yeni Pişmanlık Yönetmeliği kapsamında eklenen “kartel kolaylaştırıcısı” tanımı ile kartel tarafları ile üretim veya dağıtım zincirinin aynı seviyesinde faaliyet göstermeksizin, bir kartelin kurulmasına ve/veya sürdürülmesine aracılık eden, faaliyetleriyle bir kartelin kurulmasını ve/veya sürdürülmesini kolaylaştıran teşebbüsler ve teşebbüs birliklerinin de aktif işbirliğine başvurması önündeki hukuki belirsizlik giderilmiştir.

• “Katma Değer Yaratan Belge” Kıstası

Başta AB Komisyonu olmak üzere diğer rekabet otoritelerinin uygulamaları ile benzer şekilde, karteller bakımından bir delil elde etme yöntemi olarak da değerlendirilebilecek aktif işbirliği müessesesi ile alternatif dosya sonuçlandırma usulü olan uzlaşma müessesesi arasında başvuru sahibinin sağladığı belgelerin niteliği bakımından bir minimum kriter getirilmiştir.

Bu çerçevede, başvuru sahiplerinin “Kurulun elindeki deliller dikkate alındığında, Kurulun karteli ispat etme imkânını güçlendirecek bilgileri ve belgeleri”; diğer bir ifade ile “Katma Değer Yaratan Belge” sunmaları şartı öngörülmüştür.

Ek olarak, katma değer yaratan belge sunma koşulunun sağlanmaması nedeniyle aktif işbirliği başvurusu kabul edilmeyen taraflarca sunulan bilgi ve belgelerin dosya kapsamından çıkarılacağı ve soruşturma sonucunda alınacak nihai karara dayanak yapılamayacağı da Yönetmelik’te belirtilerek, başvuru sahiplerinin kendi sundukları belgeler sebebiyle karşılaşabilecekleri risklere yönelik hakları güvence altına alınmıştır.

• İndirim Oranlarında Gerçekleştirilen Değişiklikler

Yeni Pişmanlık Yönetmeliği ile gerçekleştirilen en temel değişikliklerden birini de aktif işbirliğinde bulunan teşebbüslere uygulanacak indirim oranları oluşturmaktadır.

Yeni Pişmanlık Yönetmeliği kapsamında, Eski Pişmanlık Yönetmeliği’nde mevcut bulunan işaretleme (marker) sistemi korunmakla birlikte başvuru sırasının önemi azaltılmış, Kurul’un indirim oranları bakımından sahip olduğu takdir yetkisi ise artırılmıştır.

	Asgari ve Azami İndirim Oranları
Başvuru Sırası	Eski Pişmanlık Yönetmeliği	Yeni Pişmanlık Yönetmeliği
Birinci Başvuru	%33-50	%25-50
İkinci Başvuru	%25-33	%20-40
Diğer Başvurular	%17-25	%15-30

• “Görevli Birim” Tanımı

Yeni Pişmanlık Yönetmeliği kapsamında değiştirilen tanım çerçevesinde görevli birim (i)  “kurulun önaraştırma yapmaya karar vermesinden önce yapılan aktif işbirliği başvurularında Kartel ve Yerinde İnceleme Destek Birimi” (ii) “önaraştırma başladıktan sonra yapılan aktif işbirliği başvurularında incelemeyi yürüten mesleki daire” olarak ayrıştırılmıştır.

Önaraştırma safhası akabinde -dosya içeriği bakımından en kapsamlı bilgiye sahip- raportörlerin görevli birim olarak belirlenmeleri ile aktif işbirliği başvuruları ve içeriğinde sunulan belgelerin “katma değerleri”nin değerlendirilmesinde en doğru sonuca ulaşılmasının ve uygulama ile Pişmanlık Yönetmeliği’nin paralel hale getirilmesinin hedeflendiği anlaşılmaktadır.

• Başvurular Bakımından Öngörülen Süre Kısıtı

Yeni Pişmanlık Yönetmeliği, aktif işbirliği başvurularının soruşturma bildiriminin tebliğini takiben üç aylık süre içerisinde ve her halükarda soruşturma raporunun tebliğinden önce gerçekleştirilebilmesine imkan tanımaktadır. Söz konusu süre kısıtının Eski Pişmanlık Yönetmeliği kapsamında, soruşturma bildirimini takiben üç aylık süre içerisinde başvuruda bulunulması gerekliliği bulunmaksızın “Kurulun önaraştırma yapmaya karar vermesinden soruşturma raporunun tebliğine kadar” olarak düzenlenmiş olduğunu belirtmekte fayda bulunmaktadır. Bu düzenleme ile pişmanlık başvurularının soruşturma sürecinin erken safhalarında yapılması ve pişmanlık başvurusu ile hedeflenen usul ekonomisinin tam olarak sağlanmasının amaçlandığı düşünülmektedir. 

Gelecek Döneme ili̇şki̇n Öngörüler

Yakın gelecekte, Kurum tarafından çıkarılacak yeni bir kılavuz çerçevesinde (i) “Kartel kolaylaştırıcı”, “katma değer yaratan belge” gibi yeni kavramların somutlaştırılacağı, (ii) teşebbüslere uygulanacak indirim oranının belirlenmesinde dikkate alınacak unsurların netleştirileceği öngörülmektedir.

10.1.2024